Stan­dardy Ochrony walki z prze­mocą wobec dzieci wynika­jące z „Ustawy Kamilka”

Pre­am­buła

Niniejszy doku­ment stanowi real­iza­cję obow­iązku prawnego doty­czącego wprowadze­nia we wszel­kich insty­tuc­jach, w których prze­by­wają dzieci, stan­dardów ich ochrony przed krzy­wdze­niem [ustawa z dnia 28 lipca 2023 roku o zmi­anie ustawy Kodeks ro­dzinny i opiekuńczy oraz niek­tórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1606)].

Wstęp

Raporty z badań na temat sytu­acji dzieci w Polsce, nagłaś­ni­ane przez media przy­padki znę­ca­nia się nad dziećmi, których apogeum była śmierć Kamilka z Częs­to­chowy, pokazały konieczność przy­go­towa­nia i wdroże­nia w Polsce „Nar­o­dowej strate­gii”. Chodz­iło o to by stworzyć jed­no­lity, spójny pro­gram dzi­ałań mający za cel ochronę najmłod­szych. Wprowadza­jąca ten pro­gram, tzw. Ustawa Kamilka została niemal jednogłośnie uch­walona przez sejm. Koś­ciół jako jedna z pier­wszych insty­tucji postanowił jej zasady przyjąć i wdrożyć w swoich placówkach. Koś­ciół bowiem uznaje, że dobro dziecka jest najważniejsze a każde dziecko powinno być szanowane i doce­ni­ane. Niedo­puszczalne jest stosowanie przez kogokol­wiek jakiejkol­wiek prze­mocy wobec dziecka. Wszyscy też są zobow­iązani do bezz­włocznego pode­j­mowa­nia dzi­ałań w przy­padku pode­jrzeń lub ujawnienia okoliczności, które mogą wskazy­wać, że dziecku zagraża lub dzieje się krzy­wda. Ważne jest, aby przestrze­ga­jąc zasad wynika­ją­cych z Kon­wencji o Prawach Dziecka, zapewnić dzieciom skuteczną pomoc i wspar­cie na jak najw­cześniejszym etapie. Powiedze­nie: „Gdzie kończy się wiedza, zaczyna się prze­moc” wyz­nacza cel wprowadzanych stan­dardów. Posia­dając odpowied­nią wiedzę i mając świado­mość zagrożeń, Koś­ciół chce w odpowiedni sposób zapo­biec krzy­wdzie i skutecznie ochronić przed nią dzieci oraz osoby bezbronne.

Specy­fika środowiska parafialnego

Parafia, jako pod­sta­wowa komórka insty­tucjon­alna Koś­cioła, wyróż­nia się specyficzny­mi obszarami dzi­ała­nia. Odpraw­iane są w niej różne nabożeństwa, spra­wowane są sakra­menty; w parafii żeg­namy też naszych zmarłych. Odwiedziny chorych oraz wiz­yty dusz­paster­skie dają okazję do wglądu m.in. w sytu­ację ro­dzinną, mate­ri­alną parafian, również w kon­tekś­cie zauważe­nia krzy­wdy i prze­mocy, a co za tym idzie dają możli­wość pod­ję­cia odpowied­nich kroków zapo­b­ie­gaw­czych lub interwencji.

W parafii funkcjonują różne grupy dusz­paster­skie, odby­wają się zbiórki min­is­tran­tów, lek­torów, próby scholi, wyjazdy parafi­alne z księdzem, pielgrzym­ki, wyjazdy z min­is­tran­tami, scholą itp.; funkcjonuje kance­laria parafi­alna oraz media parafi­alne (strona www, pro­file w medi­ach społecznoś­ciowych); ist­nieje rada parafi­alna, a parafia dysponu­je i zarządza się włas­nymi finansami. Prak­tykowany jest też jasny podział hier­ar­chiczny: pro­boszcz, wikar­iusze itd. Pro­boszcz zazwyczaj towarzyszy parafi­anom przez wiele lat ich roz­woju religi­jnego. Bywa, że parafi­anie uczest­niczą w uroczys­toś­ci­ach związanych z życiem oso­bistym dusz­pasterzy, np. prymicje, rocznice święceń itp. Również księża zaprasza­ni są przez parafian na uroczys­tości rodzinne. W parafii zatrud­ni­ane są osoby świeckie jako pra­cown­icy parafi­alni lub posługu­jący jako wolontariusze.

To w parafii głównie toczy się życie sakra­men­talne wiernych. Rodz­ice w zau­fa­niu przyprowadzają swoje dzieci do parafii i oczekują, że będą tam one bez­pieczne. Parafi­anie są osobami w różnym wieku, w różnej sytu­acji rodzin­nej, zawodowej, a dusz­pasterze oraz osoby pracu­jące na rzecz parafii mają nierzadko wgląd w ich potrzeby oraz możli­wość zaradzenia im. Z tego powodu stan­dardy ochrony dzieci w obszarze parafi­al­nym posz­er­zone zosta­ły o ochronę osób dorosłych i nie doty­czy to wyłącznie osób zależnych, bezbron­nych, lecz wszys­t­kich. Mają one za zadanie chronić przed wszelkiego rodzaju naduży­ci­ami, przed krzy­wdą, prze­mocą, w tym przed wyko­rzys­taniem sek­su­al­nym. Dzi­ałają w obie strony – chronią zarówno parafian, jak i osoby duchowne, pra­cown­ików i wolon­tar­iuszy parafii. Ten sze­roki zakres dzi­ałal­ności oraz wielość osób zaan­gażowanych w życie parafial­ne, mogą­cych mieć dostęp do dzieci i młodzieży oraz posi­ada­ją­cych wgląd w pry­watne życie parafian, zobow­iązuje nas do szczegółowego opra­cow­a­nia zasad ochronnych.

Sama dynamika życia parafi­al­nego zaw­iera w sobie specy­ficzne czyn­niki chroniące przed prze­mocą, takie jak: poczu­cie sacrum, per­ma­nentna for­ma­cja, społeczne zaufa­nie, poczu­cie przy­należności i wza­jem­nej odpowiedzial­ności, relacje oparte na zasa­dach ewan­gelicznych, wspól­no­towość, w tym przy­należność młodzieży do pozy­ty­wnej grupy rówieśniczej oraz pub­liczność dzi­ałań (więk­szość akty­wności dzieje się na oczach innych), w tym nadzór rodz­iców. Dodatkowo, przy okazji np. nagłych wezwań do cho­rych lub pod­czas wizyt dusz­paster­s­kich, ist­nieje możli­wość dostrzeże­nia specy­ficznych potrzeb parafian lub defi­cytów, w tym prze­mocy w obszarze rodzin­nym i pod­ję­cia od­powiedniej inter­wencji. Księża posługu­jący w parafii są często tymi osobami, do których zwracają się o pomoc osoby doświad­cza­jące jakiejkol­wiek krzy­wdy, szuka­jące wspar­cia i zrozumienia.

Jed­nakże w specy­ficznej dynam­ice życia parafi­al­nego obecne są również czyn­niki zagraża­jące, ułatwia­jące zaist­nie­nie prze­mocy. Będą nimi np. społeczne zau­fanie i auto­rytet, jakim cieszą się księża, w tym klerykalizm, a także atmos­fera zależności i posłu­szeństwa hier­ar­chii sprzy­ja­jąca zachowywa­niu tajem­nicy oraz brak nad­zoru z zewnątrz. Wiedza dusz­pasterzy o życiu parafian, zna­jo­mość ich tajem­nic, warunków mate­ri­al­nych, prob­lemów i potrzeb oraz fizy­czna obec­ność w ich przestrzeni pry­wat­nej daje możli­wość manip­u­lacji i wyko­rzys­ta­nia, stanowi poważny czyn­nik zagroże­nia. Niebez­pieczne jest też naw­iązy­wanie przez księży specy­ficznych relacji, pole­ga­ją­cych na wyróż­ni­a­niu wybranych parafian. Niedo­jrza­łość księży czy zaan­gażowanych współpra­cown­ików, np. tzw. charyz­maty­cznych i auto­ry­tarnych liderów-​celebrytów, zawsze będzie zagro­żeniem. Ewen­tu­alny brak wiedzy i kom­pe­tencji spowied­ników zawsze będą sprzy­jały wys­tąpi­e­niu nadużyć duchowych. Z wyżej wymienionych powodów zredagowane zo­stały poniższe stan­dardy ochrony.

Objaśnie­nie terminów

Osoby, ich role i funkcje w Kościele:

– ksiądz, prezbiter, kapłan, duchowny – ochrzc­zony mężczyzna, który przyjął święce­nia kapłańskie,

– duchowieństwo, kler – (diakoni, księża, biskupi) – mężczyźni ochrzczeni, którzy przy­jęli święcenia,

– osoby kon­sekrowane – osoby, które złożyły Bogu ślub czys­tości oraz najczęś­ciej również ubóstwa i posłuszeństwa, choć zależy to od formy życia konsekrowa­nego; należą do nich członkowie sto­warzyszeń zakon­nych oraz świeckie osoby konsekrowane,

– osoba świecka – członek Koś­cioła katolick­iego bez święceń,

– biskup – biskup diecez­jalny, ordy­nar­iusz ordy­nar­iatu i prałat Prałatury Per­son­al­nej Ko­ścioła łacińskiego oraz hier­ar­cha Koś­ciołów wschodnich,

– pro­boszcz – prezbiter mianowany przez biskupa diecez­jal­nego na urząd proboszcza,

– per­sonel koś­cielny – duchowny, osoba zakonna lub inna osoba zatrud­niona na pod­stawie umowy, pod­wykon­aw­stwa, dobrowol­nie lub nieodpłatnie,

– sza­farz nadzwycza­jny Komu­nii Świętej – osoba wyz­nac­zona do udziela­nia Komu­nii Świętej, niema­jąca święceń,

– wolon­tar­iusz – osoba, która na rzecz innych osób lub danej grupy społecznej, dobrowol­nie i „bez wyna­grodzenia mate­ri­al­nego” świad­czy pracę wykracza­jącą poza związki rodzinno-​koleżeńsko­-​przyjacielskie,

– orga­ni­za­tor wyjazdu – osoba/​podmiot uprawniony do orga­ni­za­cji wyjazdu dzieci – pa­rafie, wspól­noty religi­jne, szkoły i placówki, przed­siębiorcy podle­ga­jący ustawie o usłu­gach turysty­cznych, osoby fizy­czne, osoby prawne i jed­nos­tki nieposi­ada­jące osobowości prawnej.

Orga­ni­za­cja posługi Kościoła:

– diecezja, archi­diecezja, ordy­nar­iat lub prałatura per­son­alna Koś­cioła łaciń­skiego i eparchia Koś­cioła wschodniego,

– parafia – określona wspól­nota wiernych, utwor­zona na sposób stały w Koś­ciele partykularnym,

– dusz­pasterstwo, w tym dusz­pasterstwo parafi­alne – obe­j­muje cele­browanie liturgii, zapewnie­nie porad i wspar­cia duchowego, edukację, poradnic­two, opiekę medy­czną i pomoc w potrzebie,

– dusz­pasterstwo poza­parafi­alne – dusz­pasterstwa, wspól­noty, grupy gro­madzące mło­dych ludzi (młodzież licealna, stu­denci, młodzi dorośli), w tym wolon­tari­aty, wa­kacyjne spotka­nia młodych (orga­ni­zowane przez zakony, zgro­madzenia zakonne, wspól­noty), fes­ti­wale młodzieżowe, rekolekcje wyjaz­dowe, wspól­noty różnych stanów, piel­grzymki piesze, piel­grzymki autokarowe, środowiska harcer­skie. To dzieła, które mogą dzi­ałać przy parafi­ach, ale mają struk­tury pozaparafialne.

Dzieci i osoby bezbronne:

– dziecko – osoba poniżej 18. roku życia,

– mało­letni – w rozu­mie­niu pol­skiego prawa cywilnego osoba, która nie ukończyła 18 lat lub nie zawarła małżeństwa,

– nieletni – w rozu­mie­niu prawa karnego osoba, która w momen­cie popełnienia czynu zabro­nionego nie ukończyła 17. roku życia,

– wiek bezwzględ­nej ochrony – wiek niższy niż wiek zgody. Czyn­ność sek­su­alna z osobą w wieku ochron­nym jest czynem zabro­nionym (wyko­rzys­taniem sek­su­al­nym), a osoba dopuszcza­jąca się jej i lub doprowadza­jąca do niej podlega odpowiedzial­ności karnej. W Polsce obec­nie wynosi 15 lat,

– dziecko wyko­rzys­tane sek­su­al­nie – każde dziecko w wieku bezwzględ­nej ochrony, jeśli osoba dojrzała sek­su­al­nie, czy to przez świadome dzi­ałanie, czy też przez zanie­dbywanie swoich społecznych obow­iązków lub obow­iązków wynika­ją­cych ze spe­cyficznej odpowiedzial­ności za dziecko, dopuszcza się zaan­gażowa­nia dziecka w jakąkol­wiek akty­wność natury sek­su­al­nej, której intencją jest zaspoko­je­nie osoby dorosłej (Stand­ing Com­mit­tee on Sex­u­ally Abused Children),

– opiekun – osoba sprawu­jąca pieczę nad dzieck­iem, uprawniona do reprezen­tacji dziec­ka oraz posi­ada­jąca władzę prawną do dba­nia o interesy oso­biste i majątkowe innej osoby (rodzic, rodzic zastępczy lub osoba uprawniona przez rodzica),

– zgoda opiekuna – zgoda rodz­iców albo zgoda opiekuna, rodz­ica zastępczego lub opie­kuna tym­cza­sowego. Jed­nak w przy­padku braku porozu­mienia między rodzica­mi dziecka należy poin­for­mować rodz­iców o konieczności rozstrzyg­nię­cia sprawy przez sąd rodzinny (orzecze­nie sądu opiekuńczego zastępuje zgodę rodziców),

osoba dorosła bezbronna zgod­nie z art. 1 ust. 2 b) Vos Estis Lux Mundi – każda osoba zna­j­du­jąca się w stanie niepełnosprawności, upośledze­niu fizy­cznym lub psychicz­nym albo pozbaw­iona wol­ności oso­bis­tej, która w rzeczy­wis­tości, nawet spora­dycznie, ogranicza ich zdol­ność zrozu­mienia, chęci lub prze­ci­w­staw­ienia się prze­stępstwu w inny sposób.

Różne formy przemocy:

– uwikłanie – każda relacja, w której ktoś doświad­cza stra­chu, lęku, poczu­cia winy, po­czucia krzy­wdy, frus­tracji, poniże­nia, zniewole­nia, zależności, dom­i­nacji, niemoż­ności bycia sobą, nieszczerości, braku aut­en­ty­czności, prze­mocy emocjon­al­nej, fi­zycznej, sek­su­al­nej czy ekonomicznej,

– naduży­cie – postępowanie lub czyn niez­godny z przyję­tymi nor­mami postępowa­nia, a naduży­wać oznacza użyć ponad miarę oraz wyko­rzys­tać coś w niewłaś­ciwy sposób lub w nad­miernym stop­niu (SJP),

– naduży­cie władzy – naduży­cie stanowiska, funkcji lub obow­iązku w celu wykorzysta­nia innej osoby. Może przy­bierać różne formy i obe­j­mować sytu­acje, w których dana osoba ma władzę nad inną osobą na mocy swo­jego związku (np. pra­co­dawca i pra­cownik, nauczy­ciel i uczeń, trener i sportowiec, rodzic lub opiekun i dziecko, duchowny/​osoba zakonna i parafi­anin) i wyko­rzys­tuje tę władzę na swoją korzyść,

– prze­moc duchowa – odwoły­wanie się do przekonań religi­jnych i wiary osoby w celu wyrządzenia jej szkody. Może mieć negaty­wny wpływ na duchowość osoby po­szkodowanej, zwłaszcza gdy dopuszcza się jej osoba posi­ada­jąca duchowy autory­tet i zau­fanie w Kościele,

– prze­moc domowa – jed­no­ra­zowe lub pow­tarza­jące się umyślne dzi­ałanie lub zaniechanie narusza­jące prawa lub dobra oso­biste osób, w szczegól­ności naraża­jące na niebez­pieczeństwo utraty życia lub zdrowia, narusza­jące god­ność, nietykalność cielesną, wol­ność, w tym wol­ność sek­su­alną, powodu­jące szkody na ich zdrowiu fizy­cznym lub psy­chicznym, a także wywołu­jące cier­pi­enia i krzy­wdy moralne u osób do­tkniętych prze­mocą (art. 2 Ustawy o prze­ci­wdzi­ała­niu prze­mocy w rodzinie),

– zanied­banie (wobec osoby dorosłej) – nieza­pewnie­nie przez opiekuna środ­ków nie­zbędnych do życia oso­bie, którą się opiekuje,

– prze­moc wobec osób starszych – poje­dyncze lub pow­tarza­jące się dzi­ałanie lub brak od­powiedniego dzi­ała­nia, mające miejsce w jakimkol­wiek związku, w którym ocze­kuje się zau­fa­nia, które powoduje krzy­wdę lub cier­pi­e­nie starszej osoby,

– prze­moc emocjon­alna (dorośli) – powszechna forma prze­mocy mająca miejsce w bli­skich związkach. Prze­moc emocjon­alna jest defin­iowana jako molestowanie, które ma miejsce, gdy dana osoba jest pod­dawana zachowan­iom lub dzi­ałan­iom mają­cym na celu jej kon­trolowanie, z zami­arem wyrządzenia jej krzy­wdy emocjon­al­nej lub stra­chu, poprzez manip­u­lację, izo­lację lub zastraszanie,

– bul­ly­ing – znę­canie, zas­traszanie, prześlad­owanie wer­balne, społeczne, a także fizyczne,

– gaslight­ing – prze­moc psy­chiczna pole­ga­jąca na manip­u­lowa­nia drugą osobą w taki sposób, że ofi­ara prze­mocy z cza­sem przes­taje ufać swoim osą­dom, staje się zdezo­rientowana, zalękniona i traci zau­fanie do swo­jej pamięci czy per­cepcji. Jeśli mani­pulacja jest stosowana stale i metody­cznie, może w końcu doprowadzić do tego, że ofi­ara zacznie kwes­t­ionować swoje zdrowie psy­chiczne. W ten sposób manip­u­la­tor prze­j­muje nad nią całkow­itą kontrolę,

– groom­ing (wobec dorosłego) – zachowa­nia mające na celu izo­lację osoby, uczynie­nie jej zależną, skłonną do zau­fa­nia i bardziej podatną na agresy­wne zachowanie,

– sek­sizm – uprzedze­nie lub dyskrymi­nacja ze względu na płeć,

– sek­su­al­iza­cja – pro­ces, w wyniku którego wartoś­ciowanie drugiej osoby oraz siebie samego/​siebie samej dokony­wane jest przez pryz­mat atrak­cyjności sek­su­al­nej, uprzedmioto­wienie osoby pod wzglę­dem sek­su­al­nym lub narzu­canie sek­su­al­ności w niewłaści­wy sposób (wg Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego),

– cyber­prze­moc – wszelka prze­moc z uży­ciem tech­nologii infor­ma­cyjnych i komunikacyj­nych – komu­nika­torów, cza­tów, stron inter­ne­towych, mediów społecznoś­ciowych, blogów, SMS-​ów, MMS-​ów. Może mieć formę wul­gar­nych wiado­mości, obraźli­wych komen­tarzy (hejt, trolling), rozpowszech­ni­a­nia zdjęć ukazu­ją­cych dziecko w nieko­rzyst­nym świ­etle, zas­trasza­nia, śledzenia (cyber­stalk­ing), ujaw­ni­a­nia tajem­nic (out­ing) itp.,

Wspar­cie:

– Niebieska Linia – https://​www​.niebieskalinia​.info/,

– pro­ce­dura „Niebieskie Karty” – jest narzędziem, którego głównym celem jest zapew­nienie bez­pieczeństwa oso­bie doz­na­jącej prze­mocy domowej, obe­j­muje też współ­pracę przed­staw­icieli różnych insty­tucji i pod­miotów, które są zobow­iązane do reagowa­nia w przy­padku uzyska­nia infor­ma­cji o wys­tąpi­e­niu prze­mocy domowej.

Przestępstwa moty­wowane seksualnie:

– przestępstwo kanon­iczne wyko­rzysty­wa­nia sek­su­al­nego – kanon­iczne przestępstwa wyko­rzysty­wa­nia sek­su­al­nego popeł­ni­ane przez duchownych lub osoby konse­krowane, którymi są: zmuszanie kogoś, za pomocą prze­mocy, groźby lub naduży­cia władzy, do wykony­wa­nia lub pod­dawa­nia się czyn­noś­ciom sek­su­al­nym; wy­konywanie czyn­ności sek­su­al­nych z dzieck­iem lub osobą bezbronną; pro­dukcję, wys­taw­ianie, posi­adanie lub dys­try­bucję, w tym drogą elek­tron­iczną, pornografii z udzi­ałem dzieci, a także wer­bowanie lub nakła­ni­anie dziecka lub osoby bezbron­nej do udzi­ału w tworze­niu pornografii popełnione przez duchownych lub osoby zakonne, o których mowa w artykule 1 §1 a) Vos Estis Lux Mundi,

– przestępstwa prze­ci­wko wol­ności sek­su­al­nej i oby­cza­jności (art. 197 – 205 k.k.) – zgwał­cenie (art. 197), wyko­rzys­tanie sek­su­alne osoby bezrad­nej lub niepoczy­tal­nej (art. 198), sek­su­alne wyko­rzys­tanie zależności (art. 199), sek­su­alne wyko­rzys­tanie dziecka (art. 200), uwodze­nie dziecka poniżej lat 15 z wyko­rzys­taniem sys­temu te­leinformatycznego lub sieci teleko­mu­nika­cyjnej (art. 200a), propagowanie ped­ofilii (art. 200b), kazirodztwo (art. 201), pornografia (art. 202), zmuszanie do prosty­tucji (art. 203), czer­panie zysku z cud­zego nierządu (art. 204,

– Rejestr Spraw­ców Przestępstw na Tle Sek­su­al­nym – rejestr oby­wa­teli pol­s­kich, którzy dop­uś­cili się przestępstwa z pobudek sek­su­al­nych. Składa się z Rejestru pub­licznego i Rejestru z dostępem ogranic­zonym. https://​arch​-bip​.ms​.gov​.pl/​p​l​/​r​e​j​e​s​t​r​y​-​i​-​e​w​i​d​e​n​c​j​e​/​r​e​j​e​s​t​r​-​s​p​r​a​w​c​o​w​-​p​r​z​e​s​t​e​p​s​t​w​-​n​a​-​t​l​e​-​s​e​k​s​u​a​l​n​y​m​/.

Osoby dra­matu:

– osoba pokrzy­wd­zona – osoba fizy­czna lub prawna, której dobro prawne zostało bezpo­średnio narus­zone lub zagrożone przez przestępstwo (art. 49 §1 k.p.k.),

– osoby pokrzy­wd­zone prze­mocą w rodzinie – osoby najbliższe, inne osoby pozostają­ce w stałym lub przemi­ja­ją­cym sto­sunku zależności od osoby sto­su­jącej prze­moc (art. 115 §11 Ustawy o prze­ci­wdzi­ała­niu prze­mocy w rodzinie),

– skarżący – każda osoba składa­jąca skargę zaw­ier­a­jącą zarzut, pode­jrze­nie, obawę lub zgłosze­nie naruszenia prawa,

– pode­jrzany – osoba, wobec której ist­nieją pode­jrzenia popełnienia przestępstwa, ale nie postaw­iono jeszcze zarzutów,

oskarżony – osoba, której postaw­iono zarzuty karne,

– przestępca sek­su­alny – osoba, która przyz­nała się do wyko­rzys­ta­nia sek­su­al­nego lub której odpowiedzial­ność za wyko­rzys­tanie została orzec­zona przez właś­ciwy sąd i/​lub pro­ce­durę kościelną.

Zespół ds. Prewencji i jego praca:

– osoba odpowiedzialna za stan­dardy ochrony dzieci – osoba wyz­nac­zona przez przeło­żonego danego dzieła dusz­paster­skiego, danej grupy parafi­al­nej, np. min­is­tran­tów, sprawu­jąca nadzór nad praw­idłowym stosowaniem stan­dardów ochrony dzieci,

– osoba zau­fana – osoba wyz­nac­zona przez przełożonego danego dzieła duszpasterskie­go, ciesząca się zau­faniem i odpowied­nio przy­go­towana, odpowiedzialna za przyj­mowanie zgłoszeń o zdarzeni­ach doty­czą­cych przemocy,

– osoba odpowiedzialna za inter­wencję – zarządca placówki (pro­boszcz) odpowiedzial­ny za pode­j­mowanie inter­wencji w przy­padku zaist­nienia przemocy,

–kom­pe­tencje miękkie – umiejęt­ności psy­chospołeczne, np. komu­nikaty­wność, asertywność,

– kon­flikt interesów – sytu­acja (postrze­gana lub rzeczy­wista), w której pow­staje kon­flikt pomiędzy obow­iązkami służbowymi danej osoby a jej pry­wat­nymi intere­sami, który może mieć wpływ na wykony­wanie tych obow­iązków. Taki kon­flikt zazwy­czaj wiąże się z prze­ci­w­stawnymi zasadami lub niez­god­nymi życzeni­ami lub po­trzebami i może wys­tąpić, gdy osoba pełni wiele ról,

– lojal­ność środowiskowa – silna lojal­ność wobec danego środowiska, grupy ludzi, wspól­noty, insty­tucji, przełożonego itp., która może przyj­mować formy pozytyw­ne, np. dochowanie tajem­nicy, lub negaty­wne, np. niereagowanie bądź zaprzecza­nie przemocy,

– dane osobowe – wszelkie infor­ma­cje doty­czące ziden­ty­fikowanej lub możli­wej do ziden­tyfikowania żyjącej osoby fizy­cznej, a także poszczególne infor­ma­cje, które w po­łączeniu ze sobą mogą prowadzić do ziden­ty­fikowa­nia tożsamości danej osoby. Przykład­owe dane osobowe: imię i nazwisko, adres zamieszka­nia, adres e-​mail z imie­niem i nazwiskiem, numer dowodu tożsamości, dane o lokaliza­cji, adres IP, dane prze­chowywane przez szpi­tal lub lekarza, które mogą jed­noz­nacznie wska­zywać tożsamość danej osoby,

– wniosek o wgląd w sytu­ację rodziny – pismo może zostać złożone przez każdą osobę fizy­czną i prawną, która chce, aby sąd zbadał aktu­alną sytu­ację rodzinną. Wniosek nie podlega żad­nej opła­cie sądowej, może być złożony w każdej chwili i w przy­padku jego odrzuce­nia przez sąd nie rodzi żad­nych negaty­wnych kon­sek­wencji wobec wnioskodawcy.

Formy prze­mocy wobec dziecka

Prze­moc wobec dzieci – wszelkie formy złego trak­towa­nia fizy­cznego i/​lub emocjo­nalnego, wyko­rzysty­wa­nia sek­su­al­nego, zanied­ba­nia lub nied­bałego traktowa­nia, wyzysku komer­cyjnego lub innego, skutku­jące rzeczy­wistą lub potenc­jalną szkodą dla zdrowia, przetr­wa­nia, roz­woju lub god­ności dziecka w kon­tekś­cie re­lacji odpowiedzial­ności, zau­fa­nia lub siły:

· prze­moc fizy­czna to prze­moc, w wyniku której dziecko doz­naje fizy­cznej krzyw­dy lub jest nią potenc­jal­nie zagrożone. Krzy­wda ta następuje w wyniku działa­nia bądź zaniecha­nia dzi­ała­nia ze strony rodz­ica lub innej osoby odpowiedzial­nej za dziecko, lub której dziecko ufa, bądź która ma nad nim władzę. Prze­moc fizy­czna wobec dziecka może być czyn­noś­cią pow­tarzalną lub jednorazową,

· prze­moc psy­chiczna i emocjon­alna to przewlekła, niefizy­czna, szkodliwa inte­rakcja wobec dziecka, obe­j­mu­jąca zarówno dzi­ała­nia, jak i zaniecha­nia. Zalicza­my do niej m.in. niedostęp­ność emocjon­alną, zanied­by­wanie emocjon­alne, relację z dzieck­iem opartą na wro­gości, obwini­a­niu, ocz­er­ni­a­niu, odrzu­ca­niu, nieodpo­wiednie roz­wo­jowo lub niekon­sek­wentne inter­akcje z dzieck­iem, niedostrzega­nie lub nieuz­nawanie indy­wid­u­al­ności dziecka i jego granic psychicznych,

· zanied­by­wanie dziecka to chron­iczne lub incy­den­talne nieza­spoka­janie jego pod­sta­wowych potrzeb fizycznych/​psychicznych i/​lub niere­spek­towanie jego pod­sta­wowych praw, powodu­jące zaburzenia jego zdrowia i/​lub trud­ności w roz­woju. Do zanied­by­wa­nia dochodzi w relacji dziecka z osobą, która jest zo­bowiązana do opieki, wychowa­nia, troski i ochrony dziecka,

· naraże­nie na prze­moc w rodzinie – forma psy­chicznego znę­ca­nia się nad dziec­kiem, w której dziecko jest obecne – słyszy lub widzi – gdy inny członek rodziny doświad­cza prze­mocy fizy­cznej, psy­chicznej lub sek­su­al­nej albo widzi szkody wyrząd­zone osobom lub mie­niu w wyniku agresy­wnego zachowa­nia członka rodziny,

· wyko­rzysty­wanie sek­su­alne dziecka – wyko­rzys­tanie sek­su­alne dziecka to włączanie dziecka w akty­wność sek­su­alną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozu­mieć i udzielić na nią świadomej zgody i/​lub na którą nie jest dojrzałe roz­wojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób i/​lub która jest niezgod­na z nor­mami prawnymi lub oby­cza­jowymi danego społeczeństwa. Z wykorzy­staniem sek­su­al­nym mamy do czynienia, gdy taka akty­wność wys­tąpi między dzieck­iem a dorosłym lub dzieck­iem a innym dzieck­iem, jeśli te osoby ze wzglę­du na wiek bądź stopień roz­woju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy. Celem takiej akty­wności jest zaspoko­je­nie potrzeb innej osoby (World Health Orga­ni­za­tion). Obe­j­muje zachowa­nia z kon­tak­tem fizy­cznym (w tym penetra­cyjne) oraz bez kon­taktu fizy­cznego, może wtedy przy­brać formę sek­su­al­iza­cji, robi­enia zdjęć lub filmów wideo przed­staw­ia­ją­cych dzieci o charak­terze jedno­znacznie sek­su­al­nym, zmusza­nia dzieci do oglą­da­nia czyn­ności sek­su­al­nych lub wzię­cia w nich udzi­ału lub zmusza­nia dzieci do upraw­ia­nia seksu lub anga­żowania się w czyn­ności sek­su­alne z innymi dziećmi lub dorosłymi. Obe­j­muje również wyzyski­wanie sek­su­alne dzieci, czyli czer­panie zysku np. z pornografii z udzi­ałem dzieci lub prosty­tucji dziecięcej,

· Groom­ing (wobec dziecka) – za­chowania, których celem jest przy­go­towanie dziecka do wyko­rzysty­wa­nia sek­sualnego. Obe­j­muje naw­iązanie szczegól­nej relacji z dzieck­iem, często również warunk­owanie rodz­iców i innych dorosłych oraz osła­bi­e­nie ich czu­jności, aby myśleli, że relacja z dzieck­iem jest nor­malna i pozytywna,

· prze­moc rówieśnicza (agresja rówieśnicza, bul­ly­ing) – wys­tępuje, gdy dziecko do­świadcza różnych form prze­mocy ze strony rówieśników, bezpośred­nio lub z uży­ciem tech­nologii komu­nika­cyjnych. Ma miejsce wtedy, gdy dzi­ałanie ma na celu wyrządze­nie komuś przykrości lub krzy­wdy (intencjon­al­ność), ma charak­ter sys­tematyczny (pow­tarzal­ność), a ofi­ara jest słab­sza od sprawcy bądź grupy spraw­ców. Obe­j­muje prze­moc wer­balną (np. przezy­wanie, dogady­wanie, ośmieszanie), rela­cyjną (np. wyk­lucze­nie z grupy, ignorowanie, nastaw­ianie innych prze­ci­wko oso­bie), fizy­czną (np. pobi­cie, kopanie, popy­chanie, szarpanie), mate­ri­alną (np. kra­dzież, niszcze­nie przed­miotów) oraz elek­tron­iczną (złośliwy SMS lub e-​mail, wpis w medi­ach społecznoś­ciowych, umieszczanie w Internecie zdjęć lub filmów ośmie­szających ofi­arę), a także prze­moc pod­czas randki ze strony chłopaka/​dziewczyny.

STAN­DARD 1

STWORZE­NIE I ZACHOWANIE BEZ­PIECZNEGO ŚRODOWISKA W PARAFII

W parafii pw. Wniebowz­ię­cia NMP w Michowie został opra­cow­any i wprowad­zony w życie wewnętrz­ny doku­ment, w którym zawarta jest poli­tyka ochrony prze­by­wa­ją­cych tam dzieci i osób dorosłych zgod­nie z obow­iązu­ją­cymi stan­dar­d­ami wyz­nac­zonymi zarówno przez doku­menty państ­wowe (Ustawę o zmi­anie ustawy Kodeks rodzinny i opie­kuńczy oraz innych ustaw z dn. 28 lipca 2023 r. – tzw „Ustawa Kamilka”) i wskaza­nia wynika­jące z Wyty­cznych Koś­cioła katolick­iego w Polsce.

Poli­tyka ochrony doty­czy szczegółowych zasad bez­pieczeństwa i sposobów ochro­ny prze­by­wa­ją­cych tam dzieci i bezbron­nych dorosłych, czyli:

· rekru­tacji per­son­elu i osób zaan­gażowanych dusz­paster­sko w parafii;

· bez­piecznych relacji pomiędzy dorosłymi zatrud­nionymi i poma­ga­ją­cymi dusz­pastersko w parafii a dziećmi i bezbron­nymi dorosłymi;

· bez­piecznych relacji pomiędzy rówieśnikami;

· bez­piecznego korzys­ta­nia z Inter­netu i mediów elektronicznych;

· zasady ochrony wiz­erunku i danych osobowych;

· sposobu reagowa­nia w parafii na przy­padki pode­jrzenia, że dziecko doświad­cza prze­mocy fizy­cznej, psy­chicznej czy sek­su­al­nej i zasad prowadzenia rejestru interwencji;

· pomocy osobom pokrzywdzonym.

Stan­dardy ochrony są dostępne w parafii i podane do pub­licznej wiado­mości (na stronie inter­ne­towej oraz w kance­larii parafi­al­nej – wer­sja pełna; w gablocie przed koś­ciołem i w salkach kat­e­chety­cznych – wer­sja skrócona).

STAN­DARD 2

WERY­FIKACJA, DELE­GOWANIE I EDUKACJA KAPŁANÓW, OSÓB KON­SEKROWANYCH I ŚWIEC­KICH PRACU­JĄ­CYCH Z DZIEĆMI I Z OSOBAMI BEZBRON­NYMI W PARAFII

1. Obow­iązki proboszcza

· Pro­boszcz parafii troszczy się aby stan­dardy były w parafii znane, wdrażane i przestrze­gane. Za nieza­s­tosowanie się do stan­dardów odpowiedzial­ność wobec prawa per­son­al­nie ponosi pro­boszcz parafii.

· O każdej oso­bie zaan­gażowanej w parafii i mającej kon­takt z dziećmi w obszarze związanym z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem, lecze­niem, świad­cze­niem porad psy­cho­log­icznych, roz­wo­jem duchowym, upraw­ian­iem sportu lub real­iza­cją innych zain­tere­sowań przez dzieci, lub z opieką nad dziećmi pro­boszcz uzyskuje dane z Rejestru Spraw­ców Przestępstw na Tle Sek­su­al­nym (https://​arch​-bip​.ms​.gov​.pl/​p​l​/​r​e​j​e​s​t​r​y​-​i​-​e​w​i​d​e​n​c​j​e​/​r​e​j​e​s​t​r​-​s​p​r​a​w​c​o​w​-​p​r​z​e​s​t​e​p​s​t​w​-​n​a​-​t​l​e​-​s​e​k​s​u​a​l​n​y​m​/).

· Dodatkowo, przed naw­iązaniem sto­sunku pracy lub przed dopuszcze­niem osoby do dzi­ałal­ności (np. wolon­tari­ack­iej) związanej z wychowaniem, edukacją, wypo­czynkiem, świad­cze­niem porad psy­cho­log­icznych, roz­wo­jem duchowym, upra­wianiem sportu lub real­iza­cją innych zain­tere­sowań przez dzieci, lub z opieką nad nimi pro­boszcz ma obow­iązek uzyska­nia od tej osoby infor­ma­cji z Kra­jowego Reje­stru Karnego w zakre­sie przestępstw określonych w rozdz. XIX k.k. (przestępstwa prze­ci­wko życiu i zdrowiu) i XXV k.k. (przestępstwa prze­ci­wko wol­ności seksu­alnej i oby­cza­jowości) oraz w zakre­sie art. 189a k.k. (han­del ludźmi), art. 207 k.k. (znę­canie się nad osobą najbliższą lub pozosta­jącą w sto­sunku zależności) oraz przestępstw z ustawy o prze­ci­wdzi­ała­niu narkomanii.

· Jeśli parafia zatrud­nia firmy z zewnątrz lub udostęp­nia pomieszczenia podmio­tom zewnętrznym, a ich dzi­ałal­ność nie obe­j­muje kon­taktu z dziećmi jw., należy po pier­wsze: zad­bać o to, aby dzieci fak­ty­cznie nie prze­by­wały same w obec­ności osób z zewnątrz, po drugie wskazane jest, aby osoby te lub zarządcę pod­miotu ze­wnętrznego zapoz­nać z stan­dar­d­ami ochrony dzieci i przyjąć od nich oświadczenie.

· Pro­boszcz parafii powołuje Zespół ds. prewencji. W jego skład wchodzą: osoba odpowiedzialna za stan­dardy ochrony dzieci, osoba zau­fana oraz osoba odpowiedzialna za interwencję:

– osoba odpowiedzialna za stan­dardy troszczy się o to, aby stan­dardy były w parafii znane, wdrażane i przestrze­gane; każda odrębna grupa parafi­alna, może mieć wyz­nac­zoną własną taką osobę.

– osoba zau­fana powołana jest do przyj­mowa­nia zgłoszeń w przy­padku naru­szenia stan­dardów lub zaist­nienia incy­den­tów prze­mocy. Musi to być osoba fak­ty­cznie budząca zau­fanie, odpowied­nio przy­go­towana oraz posi­ada­jąca tzw. kom­pe­tencje miękkie, predys­ponu­jące ją do kon­taktu z osobami skrzyw­dzonymi. Nie może ona na własną rękę pode­j­mować dzi­ałań służą­cych wyja­śnieniu pode­jrzeń i zarzutów lub wery­fikacji zgłaszanych fak­tów ale współpracuje ściśle z osobą odpowiedzialną za interwencję.

· Z zasady osobą odpowiedzialną za inter­wencję w przy­padku pode­jrzenia lub zaist­nienia prze­mocy jest zarządca placówki, czyli pro­boszcz parafii, może on jed­nak dele­gować do tego zada­nia kom­pe­tentną osobę, na stałe lub też do rozwiąza­nia konkret­nej sprawy. Wskazane jest, aby była to osoba ciesząca się zau­faniem, odpowied­nio przeszkolona i kom­pe­tentna (Stan­dard 8), która będzie wiedzi­ała, jakie dzi­ała­nia w danej sytu­acji są stosowne i konieczne. Nie może to być osoba uwikłana w lojal­ność środowiskową lub pozosta­jąca w kon­flik­cie interesów. W przy­padku, gdy nie ma konieczności powoła­nia całego zespołu, należy powołać przy­na­jm­niej jedną osobę, która będzie łączyła powyższe funkcje

· Wszys­tkie osoby zaan­gażowane w ochronę dzieci tworzą Parafi­alny Zespół do spraw prewencji, ściśle ze sobą współpracują i są zobow­iązane do zachowa­nia poufności (Załącznik 4). Parafi­alny Zespół współpracuje również z osobami odpowiedzial­nymi w diecezji za prewencję oraz z del­e­gatem ds. ochrony dzieci i młodzieży.

· Wszelka dzi­ałal­ność doty­cząca ochrony oraz inter­wencji i pomocy musi być doku­men­towana. Wpisów w rejestrze zdarzeń dokonują osoby bezpośred­nio zaan­gażowane w daną akty­wność (zazwyczaj osoba zau­fana oraz/​lub osoba odpowiedzialna za inter­wencję) ale za bez­pieczne prze­chowywanie notatek odpowiedzialny jest pro­boszcz. Rejestr (Załącznik nr 3) prowadzi się zgod­nie z zasadami ochrony danych wrażli­wych. Notatką taką posługu­jemy się w dzi­ała­ni­ach inter­wen­cyjnych (np. przy zgłosze­niu do prokuratury).

2. Obow­iązki dusz­pasterzy dzieci

Dusz­pasterze dzieci powinni:

· czuwać nad własną dojrza­łoś­cią emocjon­alną, psy­chiczną, duchową;

· starać się o dobór żywo wierzą­cych, rzetel­nych, zwery­fikowanych i odpowied­nio przeszkolonych osób do pełnienia funkcji ani­ma­torów, wychowaw­ców itd.;

· wspierać dzieci w ich roz­woju ku dojrzałości;

· dbać o respek­towanie zasad kul­tury (wobec dzieci i między nimi);

· czuwać nad równym trak­towaniem wszys­t­kich dzieci, z uwzględ­nie­niem ich szcze­gólnych potrzeb i oso­bistych uwarunkowań;

· dbać o przestrze­ganie prawa do nien­aruszal­ności cielesnej i prywatności;

· orga­ni­zować dzi­ała­nia dusz­paster­skie w miejs­cach bezpiecznych;

· utrzymy­wać możli­wie żywy i trans­par­entny kon­takt z rodzi­cami dzieci;

· dbać o przestrze­ganie zasad pry­wat­ności i ochrony wiz­erunku oraz danych osobo­wych dzieci.

STAN­DARD 3

SPOSÓB REAGOWA­NIA NA OSKARŻE­NIA LUB NIEWŁAŚ­CIWE ZACHOWANIA

· W przy­pad­kach prze­mocy fizy­cznej bądź sek­su­al­nej, gdy sprawcą jest osoba doro­sła lub dziecko, należy zgłosić ten fakt zgod­nie z prawem do organów ści­ga­nia lub/​oraz do del­e­gata właś­ci­wej insty­tucji kościelnej.

· Gdy sprawa doty­czy niewłaś­ci­wego zachowa­nia osób świec­kich zatrud­nionych w parafii bądź wolon­tar­iuszy, sprawę należy zbadać i pod­jąć adek­watne kroki w zależności od tego, czego doty­czyło to zachowanie. Każ­do­ra­zowo należy pod­jąć z tą osobą roz­mowę i jeśli zajdzie taka potrzeba, to okre­sowo lub stale wyco­fać ją z pracy duszpasterskiej.

· Jeśli niewłaś­ciwe zachowanie doty­czy dziecka, należy o tym zaw­iadomić jego ro­dziców i wraz z nimi pod­jąć odpowied­nie działania.

· Jeśli sprawa doty­czy niewłaś­ci­wych zachowań dzieci wobec siebie nawza­jem, należy niezwłocznie zaw­iadomić rodz­iców dzieci i wraz z nimi pod­jąć odpowied­nie działania.

· Osoba odpowiedzialna za przyj­mowanie zgłoszeń współpracuje z pro­boszczem i del­e­gatem diecez­jal­nym i/​lub zakonnym.

· Każda infor­ma­cja o niewłaś­ci­wym zachowa­niu powinna być trak­towana poważ­nie, gdyż jest dzi­ałaniem prewencyjnym.

· Jeśli jakakol­wiek osoba dorosła zaan­gażowana w pracę dusz­paster­ską w parafii dowie się od dziecka, że doświad­cza ono prze­mocy, automaty­cznie ma obow­iązek zas­tosowa­nia się do art. 304 k.p.k. mówiącego o tym, że każdy, kto dowie się o po­pełnieniu przestępstwa ści­ganego z urzędu, ma społeczny obow­iązek zaw­iadomić o tym proku­ra­tora lub policję.

STAN­DARD 4

ZAPEWNIE­NIE OPIEKI I WSPAR­CIA OSOBOM SKRZYWDZONYM

· Każda osoba, która mówi o doświad­czanej przez siebie krzy­wdzie, winna zostać przyjęta z sza­cunkiem i uważnie wysłuchana.

· Osoba skrzy­wd­zona powinna otrzy­mać infor­ma­cję o możli­wych for­mach pomocy, z której może sko­rzys­tać na tere­nie parafii lub poza nią.

· W sytu­acji, gdy osoba wskazana jako sprawca jest kapłanem lub inną osobą za­angażowaną w parafii, należy jak najszy­b­ciej zapewnić bez­pieczeństwo oso­bie skrzy­wd­zonej (np. przez niedo­puszczanie do niej osoby wskazanej lub podejrza­nej o krzy­wdę). Następ­nie należy jej udzielić pomocy, jakiej potrze­buje. Osoby po­szkodowane nie powinny być obar­czane kosz­tami udzielanej im pomocy.

· Troska dusz­paster­ska wobec osoby skrzy­wd­zonej i jej blis­kich polega przede wszys­tkim na życ­zli­wym wysłucha­niu i pomocy w odbu­dowa­niu jej więzi z Bogiem i zau­fa­nia do Koś­cioła. Orga­ni­zowana jest w porozu­mie­niu z diecez­jal­nym duszpa­sterzem ds. pomocy duchowej osobom skrzywdzonym.

· Jeśli osoba skrzy­wd­zona należała do jakiejś grupy parafi­al­nej, również inni uczestni­cy tej grupy powinni otrzy­mać pomoc dusz­paster­ską i ewen­tu­al­nie psychologiczną.

· Jeśli osobą skrzy­wd­zoną jest dziecko, pomoc powinna otrzy­mać również jego rodzina.

· Parafi­anie powinni być we właś­ciwy sposób poin­for­mowani o tym, co się wyda­rzyło, oraz otrzy­mać stosowną pomoc. Należy przy tym zachować zasadę ochrony dobrego imienia osoby skrzywdzonej.

· Jeśli zgłosze­nie doty­czy przestępstwa określonego w prawie karnym i/​lub kano­nicznym, osoba przyj­mu­jąca zgłosze­nie postępuje zgod­nie z pro­ce­du­rami zawar­tymi w Wyty­cznych KEP.

· Jeśli zgłosze­nie doty­czy innej krzy­wdy czy niewłaś­ci­wego zachowa­nia, osoba zgła­szająca otrzy­muje infor­ma­cję o pod­ję­tych w sprawie krokach.

· Wszelkie dzi­ała­nia i uzyskane infor­ma­cje objęte są zasadą poufności, ale osoby skrzy­wd­zonej nie wolno zobow­iązy­wać do zachowa­nia tajemnicy.

STAN­DARD 5

SPOSÓB POSTĘPOWA­NIA Z OSKARŻONYMI O WYKO­RZYS­TANIE SEK­SU­ALNE I PRZEMOC

· Do parafii mogą należeć osoby, które są oskarżone o różne przestępstwa bądź mają wyrok w zaw­iesze­niu, lub też wró­ciły do środowiska po odby­tym wyroku. Nie powinny one pra­cować z dziećmi, nato­mi­ast powinny zostać objęte pomocą duszpasterską.

· W sytu­acji, gdy pode­jrzanym lub oskarżonym jest dziecko, należy współpra­cować z jego rodzi­cami lub opieku­nami prawnymi w takim zakre­sie, w jakim jest to moż­liwe i potrzebne. Ich również dobrze jest otoczyć opieką duszpasterską.

· W sytu­acji, gdy osobą pode­jrzaną lub oskarżoną jest kapłan lub osoba konsekro­wana, należy zas­tosować się do wskazań uzyskanych od biskupa miejsca lub prze­łożonych. W sytu­acji, gdy pode­jrze­nie lub oskarże­nie doty­czy pro­boszcza, osoba odpowiedzialna w parafii za inter­wencję zgłasza sprawę bezpośred­nio do die­cezjalnego lub zakon­nego del­e­gata ds. ochrony dzieci i młodzieży. Wobec takiej osoby powz­ięte zostają kroki przewidziane przez Wyty­czne KEP.

· Gdy osobą pode­jrzaną lub oskarżoną jest świecki pra­cownik lub wolon­tar­iusz pa­rafialny, należy odsunąć taką osobę od pode­j­mowanej pracy związanej z kontak­tem z dziećmi na czas wyjaśnienia sprawy lub do czasu decyzji proku­ratury oraz objąć ją stosowną opieką (psy­cho­log­iczną, duszpasterską).

· W pro­ce­sie wyjaś­ni­a­nia sprawy oraz w podawa­niu infor­ma­cji należy również zad­bać o zachowanie ochrony dobrego imienia dom­nie­manego sprawcy.

· W przy­padku zaist­nienia fałszy­wego oskarże­nia, jeśli zarzuty nie zostaną potwier­dzone, a oskarże­nie znane było osobom postron­nym, należy przekazać im infor­mację o niewin­ności oskarżonego.

STAN­DARD 6

ZASADY CHRONIĄCE W OBSZARZE PARAFIALNYM

Dzieck­iem jest osoba, która nie ukończyła 18. roku życia. Dziecko, rozwi­ja­jąc się, kon­stytuuje siebie jako osobę. Potrze­buje do tego opieki, troski, serdeczności, ksz­tałce­nia i wychowa­nia. Dzieje się to w rodzinie, ale również poprzez relacje z auto­ry­te­tami oraz wartoś­ci­ami przekazy­wanymi w środowisku rówieśniczym i wychowaw­czym. Wszel­kie odd­zi­ały­wanie wychowaw­cze zawsze musi się dokony­wać z poszanowaniem woli rodz­iców bądź prawnych opiekunów. Wprawdzie niemożliwe jest stworze­nie wycz­er­pu­jącej listy zachowań niepożąda­nych, ani też wskazanie pre­cyzyjnych granic wszys­t­kich zachowań, należy jed­nak kiero­wać się poniższymi wskazówkami oraz roztrop­noś­cią i wrażli­woś­cią ewan­geliczną. Zasady te doty­czą nie tylko relacji dorosły – dziecko, ale również relacji pomiędzy dziećmi.

Zasady chroniące w kon­tak­cie bezpośrednim

· Wszys­tkie spotka­nia z dziećmi na tere­nie parafii powinny być orga­ni­zowane w miejs­cach ofic­jal­nych, ogóln­o­dostęp­nych i do tego przygotowanych.

· Nie można prze­by­wać z dzieck­iem sam na sam w warunk­ach odi­zolowanych. Jeżeli dobro dziecka wymaga indy­wid­u­al­nego spotka­nia, nie może się ono odby­wać w sekre­cie (zale­cane powiadomie­nie rodz­iców lub przełożonego) i w warun­kach odi­zolowanych. Osoba przeprowadza­jąca spotkanie powinna zatroszczyć się o trans­par­ent­ność (np. przeszk­lone lub uchy­lone drzwi pomieszczenia, które nie mogą być zamknięte na klucz, obec­ność innych osób w bezpośred­nim pobliżu, po­wiadomienie innych osób o spotka­niu itp.). Indy­wid­u­al­nych spotkań z dziećmi nie wolno w nieroztropny sposób mnożyć ani przedłużać. Spotka­nia takie nie powin­ny odby­wać się w późnych godz­i­nach wiec­zornych (po godz. 20.00 lub nocą).

· Dzieci nie mogą prze­by­wać w parafi­al­nych pomieszczeni­ach mieszkalnych bez opieki rodz­ica lub opiekuna prawnego. Nie powinny też towarzyszyć duszpaste­rzom w miejs­cach lub w sprawach niezwiązanych ze spra­wowaniem posługi lub formacją.

· Dzieci powinny zawsze pozostawać pod opieką osoby dorosłej. Pod­czas pełnienia funkcji wychowaw­czych opiekunowie nie mogą pozostawać pod wpły­wem alko­holu lub sub­stancji psy­choak­ty­wnych ani przyj­mować ich w obec­ności dzieci.

· Dzieci na tere­nie parafii nie mogą prze­by­wać pod wyłączną opieką innego dziecka, chyba że inaczej stanowią reg­u­laminy religi­jnych ruchów dusz­pasterstwa poza­parafialnego, np. Ruchu Światło-​Życie, KSM, w tym wypadku sto­suje się standar­dy opra­cow­ane przez te grupy. Osoby te powinny być odpowied­nio ufor­mowane, przy­go­towane i pełnić posługę pod okiem dorosłych.

· Jeśli spotka­nia for­ma­cyjne, np. przy­go­towanie do bierz­mowa­nia, odby­wają się w domach wybranych rodzin, również muszą być przeprowadzane w grupie, nigdy indywidualnie.

· Zakazuje się prze­woże­nia dzieci pry­wat­nymi samo­chodami, zwłaszcza w poje­dynkę, bez wiedzy i wyraźnej zgody rodz­iców lub opiekunów prawnych.

· Niestosowne jest skra­canie dys­tansu przez prze­chodze­nie na „ty” osoby dorosłej z dzieckiem.

· W pry­watne życie dziecka wolno ingerować tylko w takim wymi­arze, w jakim wymaga tego konkretny problem.

· W przy­padku konieczności pod­ję­cia rozmów na temat sek­su­al­ności należy wyka­zać się delikat­noś­cią i roztrop­nie rozez­nać, czy takiej roz­mowy nie powinien prze­prowadzić specjalista.

· W obec­ności dzieci nie wolno wypowiadać treści i żartów o podtekś­cie seksual­nym. Zabro­nione jest prezen­towanie dzieciom treści obscenicznych, eroty­cznych, pornograficznych lub mają­cych podtekst sek­su­alny, zaw­ier­a­ją­cych sceny brutal­nej prze­mocy bądź nieod­powied­nich do wieku i wrażli­wości odbior­ców w jakikol­wiek sposób i za pomocą jakiegokol­wiek urządzenia.

· Niedoz­wolone jest stosowanie prze­mocy fizy­cznej oraz psy­chicznej, takiej jak: poni­żanie, upokarzanie, ośmieszanie, dokuczanie, szykanowane, znę­canie się itp., zarów­no w bezpośred­nich kon­tak­tach, jak i za pośred­nictwem mediów społecznościowych.

· Niedo­puszczalne są wszelkiego rodzaju naduży­cia duchowe (w obszarze spowie­dzi, porad­nictwa itp.).

· Każdy przy­padek prze­mocy fizy­cznej, psy­chicznej (emocjon­al­nej) czy sek­su­al­nej pomiędzy dziećmi wymaga naty­ch­mi­as­towej reakcji ze strony opiekunów.

· Nie wolno dotykać dzieci wbrew ich woli ani w sposób niead­ek­watny do relacji dusz­paster­s­kich lub wychowawczych.

Zachowa­nia niedozwolone:

· wszelkie formy okazy­wa­nia niech­cianej czułości;

· dotykanie piersi, poślad­ków, gen­i­tal­iów i ich okolic (choćby przez bieliznę lub odzież);

· pocałunki;

· mocne i zamyka­jące uściski, uniemożli­wia­jące prz­er­wanie kontaktu;

· klepanie po poślad­kach, udach, kolanach, głowie;

· łaskotanie lub mocow­anie się w dużej bliskości cielesnej;

· masaże;

· sadzanie na kolanach;

· kładze­nie się lub spanie obok;

· ocieranie się;

· sek­su­al­iza­cja i seksizm;

· różne formy poniża­nia oraz mobbing;

· uży­wanie wulgaryzmów

Zachowa­nia właś­ciwe w naszym kręgu kulturowym:

· uścisk dłoni lub delikatne obję­cie, przy­tu­le­nie, pocałunki w policzek;

· delikatne pok­lepanie po ramionach lub ple­cach jako wyraz akcep­tacji wspar­cia, pocieszenia;

· dotyk ramion, rąk czy barku jako wyraz bliskości;

· trzy­manie się za ręce w cza­sie np. zabawy lub dla uspoko­je­nia wzburzenia emocjonalnego;

· trzy­manie za ręce dzieci w cza­sie spaceru;

· siadanie w pobliżu małych dzieci;

· pod­nosze­nie lub trzy­manie na rękach dzieci do ok. 3. roku życia;

· przy­tu­lanie i branie na kolana małych dzieci za zgodą ich rodz­iców i najlepiej w ich obecności;

· dzieciom nie wolno robić zdjęć lub fil­mować bez ich zgody. Nie wolno upublicz­niać zdjęć, filmów z udzi­ałem dzieci bez pisem­nej zgody ich rodz­iców lub opieku­nów prawnych, z wyjątkiem zdjęć dużych grup w miejs­cach pub­licznych w związ­ku z infor­mowaniem o wydarzeniach;

· zabra­nia się częs­towa­nia dzieci tytoniem, alko­holem i innymi sub­stanc­jami psy­choaktywnymi, posi­ada­nia środ­ków niedoz­wolonych przez prawo. Nie wolno również tolerować ich posi­ada­nia oraz zaży­wa­nia przez dzieci.

Zasady ochrony doty­czące wyjazdów

Zachęca się do pełnej trans­par­ent­ności w orga­ni­zowa­niu spotkań z dziećmi. Na począt­ku roku for­ma­cyjnego w parafii należy:

· zapoz­nać rodz­iców lub opiekunów prawnych dzieci z har­mono­gramem prowa­dzonych spotkań;

· zad­bać o wyraże­nie przez nich zgody w formie pisem­nej na udział w spotkaniach;

· ustalić zasady odbioru dzieci;

· ustalić zasady komu­nikacji elek­tron­icznej z dziećmi;

· wszys­tkie formy zor­ga­ni­zowanego czasu, a w sposób szczególny wypoczynku dzieci powinny być real­i­zowane zgod­nie z obow­iązu­ją­cymi przepisami prawa;

· na wyjazdy grupowe należy uzyskać pisemną zgodę rodz­iców lub opiekunów prawnych, po uprzed­nim zapoz­na­niu ich z ramowym planem dzi­ała­nia i zasa­dami jego orga­ni­za­cji (reg­u­laminem). Pod­czas wyjazdu rodz­ice lub opiekunowie prawni mają prawo do kon­taktu ze swoim dzieck­iem oraz z jego opiekunem;

· pod­czas wyjazdów parafi­al­nych opiekunowie nie powinni nocować w tym samym pomieszcze­niu co podopieczni. W sytu­acji szczegól­nej, wyma­ga­jącej od opiekuna pozosta­nia w nocy w pomieszcze­niu z wychowankiem, powinien on o tym fak­cie zaw­iadomić inną osobę dorosłą, kierown­ika wyjazdu oraz, jeśli to możliwe, rodz­ica lub opiekuna prawnego wychowanka. Jeśli wyjazd przewiduje noclegi zbiorowe, orga­ni­za­tor zaw­iera infor­ma­cję na ten temat w reg­u­laminie. Szczegól­nie zad­bać należy o ochronę dzieci w toale­tach, łazienkach, prze­bier­al­ni­ach czy szatniach.

Zasady ochrony doty­czące kon­tak­tów przez media oraz udostęp­ni­a­nia Internetu

Szczegółowe zasady korzys­ta­nia z Inter­netu powinny być zawarte w stosownym regulaminie.

Zasady chroniące doty­czące wszys­t­kich, również dorosłych

· Sakra­ment pokuty i pojed­na­nia, a także spotka­nia związane z towarzysze­niem du­chowym powinny odby­wać się w miejs­cach do tego wyz­nac­zonych (kon­fesjonał lub miejsce osobne, ale widoczne). Jeśli nie można zachować tej zasady (np. w cza­sie wakacji, piel­grzymki czy przy spowiedzi osoby chorej czy z niepełnosprawnoś­cią), należy zad­bać o to, by spowied­nik i pen­i­tent byli dostępni (drzwi pomieszczenia nie mogą być zamknięte na klucz) lub widoczni dla innych osób (np. przeszk­le­nia w drzwiach, uchy­lone drzwi do pomieszczenia). Niedo­puszczalne jest spowiada­nie lub tzw. roz­mowy duchowe w poko­jach prywatnych.

· Pod­czas Mszy świę­tych o uzdrowie­nie połąc­zonych z mod­l­itwą wstaw­i­en­niczą należy zad­bać o to, aby mod­l­itwa taka odby­wała się przy głównym ołtarzu, w miej­scach god­nych, widocznych, cen­tral­nych, a nie w różnych „zaułkach”, przyciem­nionych pomieszczeni­ach itp.

· Zaleca się, aby odwiedziny chorych (doty­czy księży oraz sza­farzy i wolon­tar­iuszy) odby­wały się w obec­ności osoby trze­ciej (kogoś z rodziny, z sąsiedztwa, osoby po­sługującej w parafii).

· Zobow­iąza­nia i obiet­nice księdza, pra­cown­ika lub osoby posługu­jącej w parafii, zwłaszcza te, za które uiszc­zono wyna­grodze­nie, powinny być udoku­men­towane w formie pisem­nej, a kopia przekazana beneficjentowi.

STAN­DARD 7

EDUKACJA DZIECI ORAZ OSÓB BEZBRON­NYCH W OCHRONIE SWOICH GRANIC

„Edukacja to szczepi­onka na prze­moc” przekony­wał Edward James Olmos. Zapobiega­nie sytu­acjom sprzy­ja­ją­cym wyko­rzys­ta­niu odbywa się również poprzez ksz­tał­towanie świado­mości dzieci. W parafii ist­nieje możli­wość zad­ba­nia o taką edukację. Szkole­nia, np. w kon­wencji warsz­tatów, powinny prowadzić osoby odpowied­nio do tego przy­gotowane. Powinny one obe­j­mować for­ma­cję dzieci do reagowa­nia poprzez aser­ty­wne zachowanie oraz infor­mowanie odpowied­nich osób dorosłych w sytu­ac­jach, w których są świad­kami lub doświad­czają od dorosłych albo innych dzieci jakiejkol­wiek krzy­wdy (fizy­cznej, sek­su­al­nej, słownej, emocjon­al­nej itd.), takiej jak np.:

· pozostaw­ianie dzieci bez opieki;

· okazy­wanie niech­cianej czułości;

· próby naw­iązy­wa­nia kon­taktu w miejs­cach odosobnionych;

· epa­towanie nagoś­cią oraz zapraszanie, zwłaszcza indy­wid­u­al­nie, do miejsc takich jak np. sauna;

· przekraczanie granic nien­aruszal­ności cielesnej;

· zbyt inten­sy­wne dąże­nie do oso­bis­tego kontaktu;

· infantylne zachowa­nia opiekunów;

· prowokacja i wcią­ganie w sytu­acje dwuznaczne;

· prezen­towanie nieod­powied­nich i wul­gar­nych treści (zwłaszcza mate­ri­ałów o cha­rakterze eroty­cznym, pornograficznym, obrazu­ją­cych prze­moc lub w inny sposób przy­czy­ni­a­ją­cych się do dyskomfortu);

· nad­mierne i indy­wid­u­alne obdarowywanie prezen­tami i inne formy faworyzowania;

· brak empatii i wrażli­wości na potrzeby dzieci;

· pro­ponowanie, uży­wanie alko­holu lub środ­ków psy­choak­ty­wnych itp. lub bycie pod ich wpływem.

STAN­DARD 8

SZKOLE­NIE I STAŁE WSPAR­CIE DLA OSÓB ZAJ­MU­JĄ­CYCH SIĘ PROFILAKTYKĄ

Ochrona przed krzy­wdze­niem wpisana jest w misję Koś­cioła katolick­iego powier­zoną mu przez Pana. Dlat­ego każdy – przełożony w Koś­ciele, osoby uczest­niczące w jego misji przez pracę i zaan­gażowanie dusz­paster­skie czy pracę z dziećmi i osobami bezbronny­mi – powinien posi­adać potrzebną wiedzę na temat ochrony dzieci i osób bezbron­nych przed prze­mocą i dzielić się nią z rodzi­cami i dziećmi.

Zakres szkoleń w tema­cie ochrony dzieci i osób bezbron­nych oraz kto je prowadzi

1. Wszyscy pra­cown­icy i wolon­tar­iusze w parafii otrzy­mują potrzebną im wiedzę o stan­dar­d­ach przyję­tych i obow­iązu­ją­cych w parafii – kodek­sie zachowań, proce­durach związanych z inter­wencją i zgłosze­niem. Szkole­nie może prowadzić osoba odpowiedzialna w parafii za prewencję. W ramach szkole­nia pra­cown­icy i wolon­tar­iusze pełniący funkcje wychowaw­cze lub for­ma­cyjne dodat­kowo otrzy­mują potrzebną wiedzę dotyczącą:

· rodza­jów prze­mocy (w tym prze­mocy rówieśniczej);

· rozpoz­nawa­nia oznak prze­mocy (w tym wyko­rzys­ta­nia seksualnego);

· strate­gii dzi­ała­nia spraw­ców prze­mocy (w tym prze­mocy seksualnej);

· roz­mowy z dzieckiem/​nastolatkiem/​osobą bezbronną na temat krzywdy;

· roz­mowy z dorosłymi (gdy ktoś pracuje z grupą dorosłych) doty­czącą przemocy;

· zagrożeń i ochrony przed szkodli­wymi treś­ci­ami w Internecie;

· innych zale­ceń obow­iązu­ją­cych w danej placówce/​miejscu duszpasterskim.

2. Każda osoba pracu­jąca z dziećmi i osobami bezbron­nymi powinna otrzy­mać za­świadczenie o udziale w szkoleniu.
3. Każda osoba pracu­jąca z dziećmi i osobami bezbron­nymi co dwa lata uczest­niczy w jednod­niowym szkole­niu z zakresu prewencji. Treść tych szkoleń przy­go­towana jest przez osobę odpowiedzialną w diecezji/​zakonie za prewencję.
4. Szkole­nia prowadzą odpowied­nio przy­go­towane oraz kom­pe­tentne w dziedzi­nie ochrony dzieci i osób bezbron­nych osoby, które są dele­gowane przez diecezję/​zakon do pełnienia takich zadań.
5. Osoby odpowiedzialne za prewencję w parafii poza wiedzą z pkt 1 i 2 powinny mieć także wiedzę na temat:

· budowa­nia sys­temu prewencji zgod­nego z wymogami Koś­cioła i ustaw pań­stwowych (obec­nie tzw. „Ustawa Kamilka” i Kra­jowy Plan Prze­ci­wdzi­ała­nia Przestępst­wom Prze­ci­wko Wol­ności Sek­su­al­nej i Oby­cza­jności na Szkodę Mało­letnich na lata 2023 – 2026 oraz Wyty­czne KEP, doku­ment prewencji KEP);

· pod­sta­wowych pro­ce­dur prawnych (kanon­icznych i przewidzianych przez Kodeks karny);

· czyn­ników ryzyka i czyn­ników ochronnych;

· funkcjonowa­nia w środowisku lokalnym placówek pomocowych;

· pro­ce­dur ustalonych dla danej parafii.

6. Za szkole­nie tych osób odpowiada osoba odpowiedzialna za prewencję w danej diecezji/​zakonie. Na szkole­nie zaprasza osoby posi­ada­jące kom­pe­tencje potwier­dzone odpowied­nim dokumentem.
7. Osoby odpowiedzialne za prewencję w danej parafii uczest­niczą raz w roku w spo­tkaniu odpowiedzial­nych za prewencję w danej diecezji.

STAN­DARD 9

ZAPEWNIE­NIE JAKOŚCI I CIĄGŁOŚCI DZI­AŁAŃ ZAKRE­SIE PREWENCJI

Doku­ment zaw­ier­a­jący stan­dardy ochrony dzieci i osób bezbron­nych w parafii aktu­al­i­zowany jest co dwa lata. Ewalu­acja doku­mentu dokony­wana jest w danej placówce przez członków Parafi­al­nego zespołu ds. prewencji i kon­sul­towana z osobami zaan­gażowanymi w dusz­pasterstwo parafi­alne. Następ­nie jest zatwierdzana przez osobę odpowiedzialną w diecezji za prewencję.

Osobą zau­faną, odpowiedzialną za przestrze­ganie stan­dardów ochrony dzieci w Parafii pw. Wniebowz­ię­cia NMP w Michowie do której należy zgłaszać przy­padki ich naruszenia jest Pani doświad­c­zona nauczy­cielka ped­a­gog z wielo­let­nim stażem nauczycielskim.

Grażyna Janisz

tel. 603 401 688

Michów, 13.07.2024 r.

ZASADY BEZ­PIECZNYCH RELACJI POMIĘDZY DZIEĆMI

Parafia pw. Wniebowz­ię­cia NMP w Michowie jest miejscem zapew­ni­a­ją­cym bez­pieczeństwo dzieciom także w grupie rówieśniczej. Kieru­jąc się wartoś­ci­ami wypły­wa­ją­cymi z Ewan­gelii, staramy się wpoić naszym parafi­anom postawę sza­cunku wobec każdego człowieka – dzieci i dorosłych. Prag­niemy, by w relac­jach między­ludz­kich bliska była im ewan­geliczna zasada: „Wszys­tko więc, co chcielibyś­cie, żeby wam ludzie czynili, i wy im czyń­cie” (Mt 7,12a).

Zasady bez­piecznych relacji między dziećmi poz­nali wszyscy pra­cown­icy i współpra­cown­icy parafii, dzięki czemu mogą oni umiejęt­nie i adek­wat­nie do zaist­ni­ałej sytu­acji reagować na każde niewłaś­ciwe zachowanie czy prze­moc. Również dzieci powinny przestrze­gać poniższego kodeksu pod­czas spotkań w parafii i poza nią, w kon­tak­cie bezpośred­nim i wirtualnym.

Kodeks zachowań został opra­cow­any z udzi­ałem dzieci. Ewalu­acja i wery­fikacja zasad bez­piecznych relacji pomiędzy dziećmi odby­wać się będzie co dwa lata, a także po każdej sytu­acji kryzysowej, jeśli w parafii pod­jęta zostanie inter­wencja z powodu krzy­wdzenia rówieśniczego. Zmi­ana treści zasad bez­piecznych relacji między dziećmi jest możliwa w każdym momen­cie na ich wniosek i z ich udziałem.

1. Równe trak­towanie i sza­cunek dla każdej osoby.

· Trak­tuj innych tak, jak chcesz, aby inni trak­towali Ciebie.

· Pamię­taj, że każda osoba jest kimś wyjątkowym i szczegól­nie obdarowanym przez Boga. Należą się jej sza­cunek i troska o jej dobro.

· Bądź tol­er­an­cyjny – szanuj odmi­enny wygląd, przeko­na­nia, poglądy i cechy koleżanek/​kolegów.

· Pamię­taj, że przez różnorod­ność wza­jem­nie się ubogacamy.

· Masz prawo do zabawy i relacji z każdym dzieck­iem, ale pamię­taj, że nie zawsze inne dziecko ma chęć do kon­taktu z Tobą w danym momen­cie. Uszanuj to.

· Zachowaj otwartość i bądź wrażliwy na wszys­tkie osoby, nawet jeśli nie należą do grona Twoich najbliższych przy­jaciół. Nie wyk­luczaj ich ze wspól­nych dzi­ałań, rozmów i szkol­nych aktywności.

2. Zasady komu­nikacji między dziećmi

Zachowuj życ­zli­wość i sza­cunek wobec koleżanek/​kolegów.

· Pamię­taj, że każdy ma prawo do wyraża­nia swo­jego zda­nia, myśli i przekonań, o ile nie naruszają one dobra innych osób.

· Słuchaj innych, gdy mówią. Nie prz­ery­waj innym, gdy się wypowiadają

· Zachowuj kul­turę słowa w każdej sytuacji.

· Sto­suj formy grzecznościowe.

· Pytaj o zgodę na kon­takt fizy­czny (przy­tu­le­nie, pogłaskanie).

3. Sza­cunek dla cud­zej włas­ności, pry­wat­ności i przestrzeni

· Szanuj rzeczy oso­biste i mie­nie innych osób.

· Zapy­taj, jeśli chcesz poży­czyć od kogoś jakąś rzecz.

· Nie przeglą­daj pry­wat­nych rzeczy innych osób bez ich zgody. Każdy ma prawo do prywatności.

· Nie rób zdjęć, nie nagry­waj ani nie rozpowszech­niaj wiz­erunku kolegów/​koleżanek i innych osób bez ich wyraźnej zgody.

· Pamię­taj, że każdy ma prawo do przestrzeni oso­bis­tej. Jeśli inna osoba potrze­buje chwili samot­ności, uszanuj to. Naruszanie tej przestrzeni może rodzić konflikty.

4. Zakaz stosowa­nia prze­mocy w jakiejkol­wiek formie

· Nie stwarzaj sytu­acji, w których ktoś czułby się celowo pomi­jany, izolowany.

· Nie sto­suj prze­mocy fizy­cznej. Sztur­chanie, popy­chanie, kopanie czy siłowe przytrzymy­wanie kolegi/​koleżanki naruszają jego/​jej inte­gral­ność fizyczną.

· Szanuj przestrzeń intymną kolegów/​koleżanek. Nigdy nie dotykaj ich w sposób, który może być uznany za nieprzyz­woity lub niestosowny.

· Nie wyśmiewaj, nie obgaduj, nie ośmieszaj, nie zaw­sty­dzaj, nie upokarzaj, nie lekce­waż i nie obrażaj kolegów/​koleżanek.

· Nie wypowiadaj się w sposób obraźliwy o rodz­i­cach kolegów/​koleżanek.

· Nie zwracaj się w sposób wul­garny do innych.

· Pamię­taj, że żarty są wtedy żar­tami, kiedy nikt z ich powodu nie cierpi. Jeśli tak jest, naty­ch­mi­ast zakończ taką zabawę słowną.

· Nie narażaj siebie i innych uczniów na sytu­acje zagraża­jące życiu i zdrowiu fizy­cznemu czy psychicznemu.

· Nie wyrażaj negaty­wnych, prześmiew­czych komen­tarzy na temat zachowa­nia, pracy, wyglądu kolegów/​koleżanek.

· Nie zabieraj rzeczy należą­cych do innych bez ich zgody.

5. Sza­cunek w kon­tak­tach inter­ne­towych i zakaz cyberprzemocy

Szanuj innych i trak­tuj ich tak, jak chcesz, by trak­towali Ciebie – doty­czy to wszys­t­kich typów Two­jej akty­wności w sieci. Po drugiej stronie ekranu jest drugi człowiek.

· Pamię­taj, że cyber­prze­moc często zaczyna się od tzw. „niewin­nych żartów”. Nie każdy ma takie samo poczu­cie humoru. Uważaj na to, co piszesz i co pub­liku­jesz, w Internecie nic nie ginie. W świecie wirtu­al­nym łatwo poruszyć law­inę wza­jem­nych niechęci, co może doprowadzić do konkret­nej formy przemocy.

· Nie udostęp­niaj kon­tak­tów do innych osób (tele­fon­icznych, mailowych) bez ich zgody.

· Dbaj o swój oraz innych wiz­erunek w sieci – nie pub­likuj wrażli­wych danych, powier­zonych ci infor­ma­cji oraz zdjęć i filmów ośmiesza­ją­cych innych. Szanuj ich prywatność.

· Chroń intym­ność swoją i innych. Nie wysyłaj i nie udostęp­niaj zdjęć lub filmów, które by ją naruszały.

· Sprze­ci­wiaj się hej­towi, sam nie pub­likuj obraża­ją­cych i agresy­wnych komen­tarzy oraz reaguj, gdy zauważysz, że ktoś jest poniżany w Internecie. Nie przesyłaj dalej ośmiesza­ją­cych wiado­mości. Zgłoś takie dzi­ała­nia odpowied­nim osobom.

· Nie prowokuj innych do niepotrzeb­nych, nieuza­sad­nionych kłótni. Trolling, świadome poniżanie, nękanie i zaczepki są zachowa­ni­ami niedopuszczalnymi.

· Nie wyk­luczaj swoich rówieśników z grup w medi­ach społecznoś­ciowych z powodu swoich pry­wat­nych niechęci.

· Nie pod­szy­waj się w Internecie pod inne osoby. Takie zachowanie w cyber­przestrzeni jest kradzieżą tożsamości. To jest przestępstwo.

· Jeżeli zauważysz, że ktoś nie wyl­o­gował się ze swo­jego konta, nie wyko­rzys­tuj tej sytu­acji do dzi­ałań, które przyniosłyby mu szkodę, ale życ­zli­wie poin­for­muj go o jego nieuwadze.

· Pamię­taj, że groźby, pomówienia, nawoły­wanie do nien­aw­iści, prześlad­owanie, ośmieszanie w cyber­przestrzeni także są kar­alne. Twoje dzi­ała­nia w sieci nie są anonimowe.

6. Sposoby poko­jowego rozwiązy­wa­nia konfliktów

· Wycisz się, uspokój, zatrzy­maj niepotrzebną kłót­nię, zanim stracisz nad sobą kon­trolę. Zas­tanów się, co chcesz osiągnąć. Jeśli to możliwe, pode­jmij spoko­jną roz­mowę z drugą stroną.

· Umów się na roz­mowę w bardziej stosownych warunk­ach, w ten sposób zyskasz czas na kon­struk­ty­wny dialog.

· Powiedz, co według Ciebie jest prob­le­mem, co przy­czyną nieporozu­mienia, czego oczekujesz.

· Słuchaj drugiej osoby. Dopy­taj o jej odczu­cia i oczeki­wa­nia. Pod­sumuj to, co usłyszałaś/​usłyszałeś dla upewnienia się, czy dobrze zrozumiałeś/​zrozumiałaś jej komunikat.

· Upewnij się, że Twój rozmówca powiedział wszys­tko odnośnie do swoich odczuć.

· Wspól­nie wymyśl­cie rozwiązanie satys­fakcjonu­jące obie strony.

· Jeśli nie uda się Wam dojść do porozu­mienia, poproś o pomoc osobę dorosłą, aktu­al­nego opiekuna grupy. Poroz­maw­iaj o tym z Twoimi rodzi­cami. Nie rozwiązuj kon­fliktu samodzielnie.

Nie bądź obo­jętny, gdy komuś dzieje się krzy­wda. Zawsze poin­for­muj o tym osobę dorosłą.

Parafia Rzym­skoka­tolicka pw. Wniebowz­ię­cia NMP w Michowie